Δημήτρης Μιχελουδάκης, ποιητής: συνέντευξη στην Κατερίνα Καράμπελα

Δημήτρης Μιχελουδάκης: η ποίηση βρίσκεται παραπλεύρως των ραγών. Εκεί δεν έχει φτάσει ακόμα ούτε ο χάρτης.

“Είναι αυστηροί οι μέλλοντες, θα δεις
θα μας τιμωρήσουν που σπαταλάμε έτσι,
ενεστώτες”

Κ.Κ. Η συνάντησή μου με το Δημήτρη Μιχελουδάκη, νέο μέλος της Λέσχης Τέχνης και Πολιτισμού της Ένωσης Σεναριογράφων Ελλάδος, ήταν μια ευχάριστη έκπληξη, ένας νέος άνθρωπος χαμογελαστός, εγκάρδιος και συνάμα τόσο ευαίσθητος…Μέσα από τα ποιήματά του είχα πάρει μια γεύση από τον άνθρωπο ποιητή που επρόκειτο να γνωρίσω, όμως οι προσδοκίες μου τελικά ήταν λίγες και αυτό με ξάφνιασε ευχάριστα.

Κ.Κ. Σας γνώρισα μέσα από τα ποιήματα σας, χωρίς να σας έχω δει ή μιλήσει από κοντά, κατάλαβα ότι θα πρέπει να μοιραστώ αυτή την εμπειρία με τους αναγνώστες μου. Θα αρχίσω λίγο στερεότυπα,  από ποια ηλικία αρχίζετε να γράφετε ποιήματα; και γιατί προτιμήσατε αυτό τον τρόπο γραφής; Αντί ένα ημερολόγιο με τις εμπειρίες και τις σκέψεις σας;

Η ποίηση είναι για σας ένα μέσω επικοινωνίας;

Δ.Μ. Καλώς ανταμώσαμε…

Καταρχάς, χαίρομαι που η πρώτη μας γνωριμία ήταν από τα γραπτά μου. Το κείμενο (πόσο μάλλον το ποίημα…) πρέπει να μπορεί να σταθεί μόνο του, αυτόφωτο, μακριά από τον δημιουργό του, αλλιώς… θα το φάει η μαρμάγκα. Δεν έχει σημασία ποιος το έχει γράψει αλλά ποιος ή ποιοι εγγράφονται εντός του. Η ποίηση είναι μια συνομιλία, όπως κι εμείς οι ίδιοι, για να θυμηθούμε τον Χέλντερλιν, «μια συνομιλία είμαστε…». Ωστόσο, κι ένα διήγημα είναι μέσω επικοινωνίας, ή, ακόμα, κι ένα τραγουδάκι, μια μαντινάδα, ένα SMS. Η ποίηση είναι και αυτό αλλά, ταυτόχρονα, είναι πέρα από αυτό. Η ποίηση δεν «λέει» κάτι, δεν κλαίει, δε γελάει, δεν περιγράφει ένα γεγονός, το δ η μ ι ο υ ρ γ ε ί. Εκεί έγκειται ο διαχωρισμός ποίησης και μη ποίησης.

Ξεκίνησα να γράφω αρκετά μικρός. Μην φανταστείτε ποιήματα ή κάτι σπουδαίο, στιχάκια, σκέψεις και φιλοσοφικά ερωτήματα. Α, και κάποια πεζά τα οποία ευτυχώς έχω χάσει. Μέχρι που γνώρισα τον Νίτσε και ξαναδιάβασα μόνος μου (το σχολείο τον στρογγύλεψε τρομακτικά…) Καρυωτάκη. Ύστερα Σαχτούρη, Καβάφη, Καρούζο και η ζημιά έγινε. «Μετεβλήθη εντός μου/ και ο ρυθμός του κόσμου». Συνειδητοποίησα πως «εδώ είμαι» και όλα τα άλλα πήγαν περίπατο. Ζωγραφική, μπάσκετ, σπουδές κ.α. Στον στίχο έβρισκα τις ερωτήσεις που αποκαθηλώνουν τις απαντήσεις (η ποίηση δεν απαντάει, μονάχα ρωτάει…). Η ποίηση παρεισφρέει μέσα σου, αρκεί να την αφήσεις, να πάψεις να «ξέρεις». Σε μαθαίνει να βλέπεις (δεν εννοώ μόνο με τα μάτια). Σου γκρεμίζει τις αλήθειες για να μη χάνεις την θέα.

Κ.Κ. Πολλά από τα ποιήματα σας δημιουργούν εικόνες όμως το πως θα γίνει η “μετάφραση” το αφήνετε στον αναγνώστη.  Θεωρείτε ότι τα ποιήματα σας είναι κάτι σαν «παραβολές», που μέσα κρύβουν τα συναισθήματα, τις αδικίες, τις επαναστάσεις, την χαρά και τον έρωτα.

(η αλληγορική διήγηση πραγματικού ή φανταστικού γεγονότος που έχει σαν σκοπό να οδηγήσει σε ηθικά διδάγματα, χρήση τέτοιας μορφής διηγήσεων έκαναν ο Αίσωπος, αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι καθώς και ο Χριστός)

Δ.Μ. Εγώ απλώς δημιουργώ ρ ω γ μ έ ς. Το νόημα θα το δώσει ο αναγνώστης. Όπως και τις κρυψώνες (αν υπάρχουν) ο αναγνώστης θα τις ανακαλύψει. Το αν έχουν κάτι αξιόλογο μέσα δεν το ξέρω.

Οι αλληγορίες και οι παραβολές προϋποθέτουν έναν ήδη προγραμματισμένο αναγνώστη. Μια ανάγνωση πάνω σε ράγες. Όμως η ποίηση βρίσκεται παραπλεύρως των ραγών. Εκεί δεν έχει φτάσει ακόμα ούτε ο χάρτης.

Αν η ποίηση έχει σκοπό να κατευθύνει σε ηθικά διδάγματα, έχει ήδη πουλήσει την ψυχή της για να αγοράσει εισιτήριο τρένου (κι ας την δούμε ποτέ να επιβιβάζεται..)

Κ.Κ. Με τον τρόπο που γράφετε έχετε φέρει κοντά πολλούς ανθρώπους που δεν διάβαζαν  πριν ποίηση, πως αισθάνεστε για αυτό;

Δ.Μ. Η ποίηση είναι το είδος το οποίο αντιμετωπίζεται με αμηχανία, αδιαφορία και χλευασμό πολλές φορές, γιατί ο τρόπος που διδάσκεται είναι στείρος. Και όχι μόνο αυτό, έχει πλασαριστεί στην κοινωνία (συμφέρει πολύ τις εξουσίες άλλωστε…), ότι ο ποιητής είναι κάτι κοντινό στον ποιητή Φανφάρα ή έναν αιθεροβάμονα τύπο που ζει στον πύργο του και γράφει δύσκολες λέξεις και ακατάληπτα κείμενα. Βέβαια, και οι ίδιοι οι ποιητές το καλλιεργούν αυτό. Τους γαργαλάει το ναρκισσισμό, το να νιώθουν πνευματικοί ταγοί και «ελίτ».

Η ποίηση προϋποθέτει ενεργή συμμετοχή. Για αυτό οι περισσότεροι την αποφεύγουν. Πρέπει κανείς να αντέχει να ξεμάθει για να μπει στην ποίηση. Αν η γλώσσα για αυτόν είναι μόνο ανταλλαγή των πληροφοριών και περιγραφή των πραγμάτων τότε η ποίηση θα τον κλειδώσει απέξω.

Το ότι τα ποιήματά μου έχουν φέρει πολλούς ανθρώπους κοντά στην ποίηση με τιμάει αφάνταστα. Η ποίηση, όπως είπαμε παραπάνω, είναι μια συνομιλία. Τί πιο ωραίο από το να μοιράζεται στους ανθρώπους…; Ποίηση δεν υπάρχει μόνο γραφόμενη. Ποίηση υπάρχει και όταν πάμε ένα βήμα παρακάτω μες την ύπαρξη. Υπάρχει, βέβαια, και σε ένα τσούγκρισμα ποτηριών δύο αγαπημένων ανθρώπων. Υπάρχει τόσο στη μάχη με τον θάνατο όσο και στη διαδρομή ενός μυρμηγκιού. Βλέπετε την διασάλευση των ορίων και το άνοιγμα στην σκέψη;..

Ελπίζω όσοι διαβάζουν τα ποιήματά μου να βρίσκουν γωνίες της πραγματικότητας που δεν είχαν αντιληφθεί και μια άλλη διασταύρωση του Υπάρχειν.

Κ.Κ. Γιατί στα πρώτα βιβλία γράφετε με το ψευδώνυμο Ε. Μύρων;

Δ.Μ. Το λογοτεχνικό ψευδώνυμο ήταν μια άμυνα, ώστε να προφυλάξω τα ποιήματα από την εικόνα μου. Μετέπειτα ήθελα να γκρεμίσω και την εικόνα μου και την άμυνά της, συνεπώς επέστρεψα στα του ληξιαρχείου – τα οποία δεν έχουν σημασία.

Κ.Κ. Μιλήστε μας για το καινούργιο σας βιβλίο «Συντηρητής ουράνιων τόξων», πώς μπορεί να το βρει κάποιος; Θα ήθελα να ξέρω αν έχεις κάτι στα σκαριά για το άμεσο μέλλον.

Δ.Μ.  Ο Συντηρητής Ουράνιων Τόξων είναι το τρίτο ποιητικό βιβλίο μου. Προσπάθησα σε αυτό να μπω ακόμα πιο γυμνός από βεβαιότητες, ώστε να βρω αν και πώς κρατιούνται όρθια τα ουράνια τόξα.

Μπορεί να το βρει στα περισσότερα βιβλιοπωλεία ή κατόπιν παραγγελίας, αν και πολύ λίγα αντίτυπα έχουν μείνει…

Γράφω (ή γράφω σβήνοντας) το επόμενο βιβλίο μου, το «Κειμενουργείο».

Κ.Κ. Ευχαριστώ πολύ!

Πηγή lifespeed.gr